ALMANYA GREENCARD
1. Bilgisayar ve Haberleşme uzmanları hangi ülkelerden Almanya'ya gelebilir?
Avrupa Birliği üyesi olmayan bütün ülkelerden bilgisayar ve haberleşme uzmanları Almanya'da çalışmak için başvurabilir; hangi ülkenin vatandaşı olduğu önemli değil. Avrupa Birliği üyesi bir ülkeden gelenler ise serbest dolaşım hakkı olduğundan herhangi bir izne ihtiyacı yoktur.
2. Almanya'da çalışmak için hangi mesleklere izin verilmiştir?
Bilgisayar ve haberleşme uzmanları, örneğin yazılım, multimedya geliştirme ve programlama, devre ve bilgisayar sistemleri geliştirme, bilgisayar danışmanlığı (computer consulting), sistem, internet ve bilgisayar ağı uzmanları.
3. Çalışmak için hangi izinlerin alınması gerekiyor?
Almanya'da bir şirkette çalışmak için çalışma ve oturma izni gerekmektedir. Bilgisayar Uzmanları Programı çerçevesinde yasanın çıktığı (1 Ağustos 2000) tarihten itibaren en geç 3 yıl içinde başvurulması gerekiyor. Not: 2003 yazında süresi sona eren kanun, ihtiyaç gözönünde tutularak 1 Ocak 2004 tarihine kadar uzatılmıştır!)
4. Nasıl bir meslek tecrübesi gerekmektedir?
Üniversite veya Yüksek Okulların Bilgisayar Bölümünden - bachelor, master veya diploma - mezun, örneğin Bilgisayar, Ekonomi Bilgisayarlığı veya Haberleşme Bölümleri. Alternatif olarak Almanya'da çalışmak istediğiniz firmanın yıllık en az 100.000 mark brüt maaş vereceğini yazılı olarak vermesi yeterlidir.
5. Almanya'da bilgisayar uzmanı olarak çalışmak için nasıl başvurabilirim?
Federal Çalışma Dairesi 20 Temmuz 2000 tarihinden beri bilgisayar uzmanları için internet sitesinde bir sayfa açmıştır. Burada özgeçmişinizi ve mesleki bilgilerinizi girebilirsiniz. Ayrıca şirket bilgileri de burada bulunmaktadır ve direkt olarak burada bulunan şirketlerle iletişime geçebilirsiniz. İnternet sitesinin adresi http://www.arbeitsamt.de. Bundan hariç Bonn'daki İş Bulma Merkezine (Zentralstelle für Arbeitsvermittlung - ZAV) elektronik posta ile bonn-zav.it-experts@arbeitsamt.de başvurabilirsiniz.
6. Direkt olarak Almanya'daki bir firmaya başvurabilir miyim?
Direkt olarak, örneğin gazete veya internet ilanları üzerinden, Almanya'da istediğiniz şirkete iş başvurusunda bulunabilirsiniz. İş ilanında, aranan kişinin hangi ülkeden gelmesi gerektiği yazılmıyorsa, siz de başvurabilirsiniz. Türkiye'deki gazetelere verilen ilanlara dikkat ediniz ve böyle bir şirketin olup olmadığını araştırınız. Tanımadığınız bir şirket ise şirketten Federal İş Dairesinin işçi aramak için verdiği izin belgesini isteyin. Aracı şirketlerin hiçbir şekilde sizden komisyon veya herhangi bir ücret talep etmeleri yasaktır.
7. Almanya'da bir iş bulursam çalışma iznini nasıl alabilirim?
Genellikle işe başlayacağınız şirket sizin adınıza bölgesinde bulunan çalışma dairesine başvurarak çalışma izninin verileceğine dair bir belge alır.
8. Hangi belgelere bunun için ihtiyaç vardır?
Sadece Haberleşme veya Bilgisayar Teknoloji Bölümünden mezun olduğunuza dair Üniversite veya Yüksek Okul belgesi gerekmektedir. Alternatif olarak işverenin en az yıllık 100.000 mark (yaklaşık 50.000 Euro) brüt maaş vereceğine dair belge de yeterlidir.
9. Çalışma dairesi neyi inceler?
Çalışma dairesi, verilen işte Alman veya Avrupa birliği vatandaşının çalıştırılıp çalıştırılamayacağı, yeterli mesleki tecrübenizin olup olmadığını ve aynı koşulllarda çalışan Alman vatandaşına verilen maaşın ve iş şartlarının size de uygulanıp uygulanmadığını inceler.
10. Çalışma izninin verilip verilmeceği ne kadar süre içinde karara bağlanır?
İlgili makamlar çok hızlı ve bürokrasiz şekilde işlemleri yürütmekle yükümlüdür. Eğer işvereniniz gereken bütün belgeleri eksiksiz olarak verdiyse, çalışma dairesi 1 hafta içinde karar vermektedir. Almanya'ya giriş yapmadan önce, çalışma izninin verileceğine dair bir yazı çalışma dairesince verilmişse, ilk üç ay için bu çalışma izni belgesi olarak kabul edilmektedir. Almanya'ya gelir gelmez hemen işe başlayabilirsiniz.
11. Daha hangi belgelere ihtiyacım var?
Çalışma izninin verileceğine dair belge elinize geçer geçmez Alman Büyükelçiliğine ya da Konsolosluğuna vize için başvurmanız gerekmektedir. Vize genellikle birkaç gün içinde verilir. Ayrıca pasaportunuzun geçerlilik süresini de kontrol ediniz. Gerektiğinde süresini de uzattırınız.
12. Almanya'ya geldikten sonra hangi işlemleri yaptıracağım?
Almanya'ya gelir gelmez en kısa sürede oturduğunuz bölgedeki nüfus dairesine (Einwohnermeldeamt) ya da yabancılar dairesine (Ausländerbehörde) geldiğinizi bildirmeniz gerekmektedir. Yabancılar dairesine oturma izni için başvuracaksınız. Bunun için vize ve iş anlaşması gerekmektedir. Bundan hariç bölgenizdeki çalışma dairesine (Arbeitsamt) üç ay içinde çalışma izni almak için gitmeniz gerekmektedir. Bu işlem için de vize ve iş anlaşması gerekmektedir. Çalışma ve oturma iznini de birkaç gün içinde alabilirsiniz.
13. Almanya'da ne kadar çalışabilirim?
Çalışma izni çalışacağınız süre için geçerlidir; fakat en fazla 5 yıl çalışabilirsiniz.
14. Eğer bu 5 yıl süre içinde işimi değiştirir veya işveren işimi uzatmak isterse ne olur?
Eğer bilgisayar sektöründe çalışıyorsanız ilk işi bulduktan sonra 5 yıl içinde çalışma izni verilebilir. Bunun için çalışma dairesi tekrar çalıştığınız işte bir Almanın veya Avrupa birliği ülkesinde başka bir kişinin çalıştırılıp çalıştıralamıyacağını incelemez. Diğer şartlar, örneğin verilen maaşın hala uygun şartlarda verilip verilmediği incelenir.
15. Almanya'daki şirkette çalışırken nasıl bir sosyal garanti vardır?
Almanya'da iş bulduğunuzda Almanya Sosyal Sigortalar Kanununa tabi tutulursunuz. İşveren tarafından istediğiniz hastalık sigortasına kayıt edilirsiniz ve hastalık, işsizlik ve emeklilik sigortalarından yararlanırsınız. Yukarıda belirtilen sigortalar, siz ve işveren tarafından yarı yarıya ödenir. Sigorta primleri brüt maaştan kesilir ve işverenin payıyla birlikte sigortaya yatırılır. Ayrıca işveren sizi işyeri kazasına karşı sigortalar ve bunu kendisi öder.
16. Sigorta primlerinde neye dikkat etmek gerekiyor?
Yıllık geliri mecburi sigorta tutarını geçen bilgisayar uzmanları yasal hastalık sigortasına kayıtlı olmak zorunda değildir (Mecburi sigorta tutarının sınırı eski Batı Almanya için yıllık 77.400 DM ve eski Doğu Almanya için yıllık 63.900 DM'dır.). Buna rağmen mesleğe yeni başlayanlar özel hastalık sigortası yaptırabilirler. Genellikle özel sigortalar bunun için uygundur.
Devletlerarası Sosyal Sigortalar Anlaşması aile fertleri için özel maddeler içerebilir. (Lütfen bu konu hakkında Türkiye'deki Sosyal Sigortalar Kurumuna başvurunuz.)
17. Türkiye'ye döndükten sonra sigortalara yatırdığım paralar, özellikle emeklilik sigortasına yatırdığım primler, ne oluyor?
Almanya ile ikili anlaşması olmayan ülkelerden gelen bilgisayar uzmanları, işi bittikten ve iki yıl bekledikten sonra, dilekçe ile başvurarak ödediği emeklilik primlerinin yarısını geri alabilir. 5 yıl çalışan bilgisayar uzmanları ise 65 yaşını doldurduktan sonra ülkesinde emeklilik maaşı alabilirler.
Almanya ile ikili anlaşması olan ülkelerden gelen bilgisayar uzmanları ise, 5 yıl bekledikten ve Almanya'daki çalışma süresi gözönünde bulundurulduktan sonra, Almanya'daki çalışma süresi için emeklilik maaşı alabilirler. (Lütfen bu konu hakkında Türkiye'deki Sosyal Sigortalar Kurumuna başvurunuz.)
18. Almanya'da üniversitenin bilgisayar bölümlerinde öğrenim gören öğrenciler için özel bir durum var mı?
Hayır. Öğrenim bittikten sonra mesleğe başlamak için çalışma ve oturma izni verilebilir. Bu, Almanya'ya promosyon veya habilitasyon için geldiyseniz dahi geçerlidir. Eğer bir iş bulduysanız, çalışma dairesine çalışma izni için başvurabilirsiniz. Yabancılar dairesinden de oturma izni alabilirsiniz. Çalışma izni işlemlerini de çalışacağınız işveren yapabilir.
19. Almanya'da kendime işyeri açabilir miyim?
Genellikle bunun için bir engel yok. Alman İşyeri Kanunu Alman ve yabancı arasında bir ayrım yapmıyor. Almanya'ya çalışmak için geldiğinizden ve oturma izninde genellikle »Kendi Başına İş Yapamaz« yazılı olduğundan dolayı, bu yazıyı oturma izninden kaldırtmanız gerekiyor. Buna ise yabancılar dairesi karar verir. Bunun için işyeri konseptiniz olup olmadığı incelenir ve ilgili odalar birliğinin de onayı gerekmektedir.
20. Eşim ve reşit olmayan çocuklarım var. İşe başlarken onlar da benimle Almanya'ya gelebilir mi?
Eğer çalışma izni verileceğine dair belge almış ve Almanya'ya giriş yapmadan önce evli iseniz, eşinizi ve reşit olmayan çocuklarınızı beraberinizde getirebilirsiniz. Vize alırken Almanya'da yeterli büyüklükte bir konutta oturacağınızı belgelemeniz gerekmektedir. Almanya'ya gelirken yeterli büyüklükte eve sahip değilseniz, yeterli büyüklükte ev bulduktan sonra eşinizi ve çocuklarınız sonradan getirttirebilirsiniz. Böyle durumlarda ilgili yabancılar dairesine başvurmanız gerekmektedir. Eşiniz Almanya'ya geldikten 1 yıl sonra, çalışma izni için başvurabilir. 2 yıl Almanya'da evli kaldıktan sonra eşinizde çalışma izni alma hakkına sahiptir.
21. Almanya'da ev bulmak için bana kim yardım edebilir?
Almanya'ya gelmeden önce çalışacağınız işverenle görüşün. Bu konuda size mutlaka yardımcı olacaktır.
22. Bilgisayar uzmanları için Almanya'daki makamlar toplam ne kadar çalışma izni veriyor?
İlk etapta 10.000 çalışma izni verilecektir. Gerektiğinde iş piyasanın durumuna göre bu sayı 20.000'e kadar arttırılabilir.
23. Bilgisayar uzmanları ne zamandan itibaren Almanya'ya gelebiliyor?
Buna olanak sağlayan kanun Ağustos 2000'den itibaren geçerlidir. (Son uzatmadan sonra 1 Ocak 2004 tarihine kadar başvurular kabul edilecektir.)
--------------------------------------------------------------------------------
Türkiye'deki Danışma Merkezi
International Organization for Migration (IOM)
Şairler Sok 8/1, 06700 GOP 1, Ankara
Tel: (90)312/427.12.84, (90)312/467.50.01
Fax: (90)312/467.98.70
E-mail: ankmission@iom.int
--------------------------------------------------------------------------------
Kaynak:
Federal Çalışma Dairesi, Nürnberg,
Bundesanstalt für Arbeit : Alman İş ve İşçi Bulma Kurumu